Ñà ká’àn Biblia
Kǒé ká’àn Biblia ndíá kìí ra ndíá yòó kàku rà Jesús, tutu ñà tìàa nà xínì xà’áña su’va káchiña:
- “Kǔvi kà’ànyó iin fecha ñà ndinu’u-ini ñà ama kàku rà Jesús." (Comentario Bíblico Moody.)
- "Kǒé íyo iin tutu á inkaka ñà'a ñà kuvi ndatú'un ndixa xí'inyó ndíá kìí á ndíá yòó kàku rà Cristo." (Diccionario de historia de la Iglesia.)
Kǒé níkakura yòó ñà vìxin
Ñà nìkà’àn rà chíñu kà’yù kìvína. Tá kúmàní lo’oka ñà kàku rà Jesús, rà chíñu César Augusto xà’ndiara chiñu nùú túkúndi’i nà ñuu ñà ná kù’ùnna kà’yù kìvína. Túkúndi’ina nìxà’àn mií ñuu nùú kàkuna nìkà’yù kìvína, ñàkán rà José xí’in ñá María va iin semana á yá’a lo’o iin semana nìxà’àn xà’ána ndìà ñuuna (Lucas 2:1-3). Ni ndìà ndíáka yòó kúviña, va sana kǒé níkindòo và’a ini ná ñuu ñá asaana ñà nìkà’àn rà chíñu xí’inna, saá chi, xà’á ñà kúnì nà chíñu tavákana xù’ún nda’á nà ñuu á ñà tiinnana ñà kasachíñuna xí’in nà soldado kúvi ñà nìkà’ànna xí’inna ñà kù’ùnna kà’yù kìvína. Ni saá kúviña ra, va sana kǎ’ànví rà chíñu ñà kù’ùnna kà’yù kìvína yòó ñà vìxin chi sààníka nà ñuu xí’inna átu saá ná asaana.
Tìxin ve’e ñú’u ndikachi yòó vìxin. Ká’àn Biblia chi, yòó ñà kàku rà Jesús, nà ndíáa ndikachi kùvìva nìxìyona xì’inrí (Lucas 2:8). Iin libro ká’àn chi, kùvìva ndée tí ndikachi semana tá kúmàníka koo vikó Pascua ñà ndásaká’nu nà judío, tá xà kúnì ndi’i yòó marzo, ra saá ra, ndìà yòó noviembreví táan và’anarí tìxin ve’e. Ñàkán yòó ñà vìxin tìxin ve’eva ñú’urí, ra xí’in ñàyó’o kúndàà káxi iniyó ñà kǒé nìkakura yòó ñà vìxin, saá chi, yòó ñà kàkura kùvìva ndée nà ndíáa ndikachi xí’inrí ká’àn Biblia (La vida cotidiana en Palestina en tiempo de Jesús).
Kàkura tiempo tá xà ndí’i sákeena ra kíxá’atuna tá’vina
Kuvi taváyó kuenta ra kundàà và’a iniyó ndíá yòó kàku rà Jesús átu nà ndikóyó ka’viyó kùìyà chí sàtá, ra kixá'ayó ka'viyó-ña kùìyà xí’in yòó ñà nìxì’ìra: kìí 14 yòó nisán kùìyà 33 tiempo vichin (era común), kìí ñà íxaká’nu nà judío vikó Pascua (Juan 19:14-16). Xá 30 kùìyà rà Jesús tá kìxá’ara sáná’àra xà’á Tù’un Ndióxì, ra úní kùìyà sava nìxìkara sàná’àra. Ñàyó’o kúnì kachiña ñà kàkura yòó tá xà ndí’i sákeena ra kíxá’atuna tá’vina, ñàyó’o kuvi kuuña septiembre á octubre kùìyà 2 tiempo yatá (antes de nuestra era) (Lucas 3:23).
¿Nìchun íxaká’nuna kìí 25 yòó diciembre?
Átu kǒé níkaku rà Jesús kìí 25 yòó diciembre, ¿nìchun íxaká'nu nà yùví kìí kán? Ndátú'un iin libro chi, nà sùtù veñù'u nà nìxìyo xìna'á ndàsamana vikó ñà íxaká'nu nà ñuu kán ra saá ndasaká'nuna mitú'un ñà kúnì nà veñù'u. Tiempo kán ra, kìí 25 yòó diciembre, nà ñuu Roma íxaká'nuna vikó Ñù'u (Encyclopedia de la Religión Católica). Íyoña ndìà tá kù'va ndátú'un inkaka libro, nùú libro yó'o ndátú'un nà xínì xà'áña chi, nà veñù'u ndàsamana vikó nà ñuu kán, ra ndàsanaña vikó ñà ndásaká'nuna kìí kàku rà Jesús, ndí xìna'á xìkuuña vikó Ñù'u, ìxaana saá, saá chi, saá kusìíníka-ini nà ñuu kán kù'ùnna veñù'u (The Encyclopedia Americana).
__________
Inkaka ñà ká'àn xà'á ñàyó'o:
__________
Kànaña nùú jw.org.
__________
Inkaka ñà ká'àn xà'á ñàyó'o:
__________
Kànaña nùú jw.org.
